Η ψυχοθεραπεία αποτελεί σημαντική βοήθεια σε ένα ευρύ φάσμα ψυχικών ασθενειών και συναισθηματικών διαταραχών. Στηρίζεται στην επικοινωνία και σε μία σχέση εμπιστοσύνης του ασθενούς με εξειδικευμένο επαγγελματία, ενώ προέχει η διατήρηση μιας στάσης που αποπνέει ενσυναίσθηση και φροντίδα απέναντι στους ασθενείς, η οποία είναι κεφαλαιώδους σημασίας.

Στην κλινική εφαρμόζονται διάφορες μορφές ψυχοθεραπείας ή και συνδυασμός τους αναλόγως του περιστατικού. Αυτές είναι η συμπεριφορική θεραπεία, η γνωστική θεραπεία, οι ατομικές ψυχοθεραπείες που βασίζονται στις αρχές της ψυχοδυναμικής θεωρίας, η ομαδική θεραπεία καθώς και η εκπαίδευση σε κοινωνικές δεξιότητες.

Συμπεριφορική θεραπεία

Το θεωρητικό υπόβαθρο της θεραπείας συμπεριφοράς προέρχεται από τον βρετανικό εμπειρισμό, τις μελέτες του Pavlov στην εξαρτημένη μάθηση, και την επακόλουθη έρευνα στη σχέση ερεθίσματος-απάντησης που διενεργήθηκε από άλλους πρωτοπόρους της συμπεριφορικής σχολής όπως ο B.F. Skinner.

Οι συμπεριφορικές τεχνικές της κλινικής δεν στοχεύουν κατ’ ανάγκη στο να βοηθήσουν τους ασθενείς να κατανοήσουν τα συναισθήματα ή τα βαθύτερα κίνητρα της συμπεριφοράς τους, αλλά εστιάζουν σε αυτό που κάνει ο ασθενής. Κατά αυτόν τον τρόπο υπάρχει η άποψη ότι η αλλαγή στη συμπεριφορά του ασθενούς μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο εκείνος σκέπτεται και αισθάνεται και ότι η διόρθωση της παθολογικής συμπεριφοράς μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική από τη διόρθωση των παθολογικών συναισθημάτων. Το ρητό που διέπει την προσέγγιση αυτή είναι: «Άλλαξε τη συμπεριφορά και τα συναισθήματα θα ακολουθήσουν».

Οι θεραπείες συμπεριφοράς είναι ιδιαιτέρως χρήσιμες για διαταραχές που συνδέονται με παθολογικά πρότυπα συμπεριφοράς που χρήζουν διόρθωσης. Σε αυτές τις διαταραχές περιλαμβάνονται η κατάχρηση αλκοόλ και άλλων ουσιών, οι αγχώδεις διαταραχές, οι φοβίες και η ιδεοψυχαναγκαστική-καταναγκαστική διαταραχή. Βέβαια, η συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να καταστεί ωφέλιμη στη διαχείριση ενός ευρέος φάσματος ασθενών, όπως οι ασθενείς με άνοιες, ψυχώσεις, διαταραχές προσαρμογής και διαταραχές προσωπικότητας.

Γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία

Το θεωρητικό υπόβαθρο της θεραπείας συμπεριφοράς προέρχεται από τον βρετανικό εμπειρισμό, τις μελέτες του Pavlov στην εξαρτημένη μάθηση, και την επακόλουθη έρευνα στη σχέση ερεθίσματος-απάντησης που διενεργήθηκε από άλλους πρωτοπόρους της συμπεριφορικής σχολής όπως ο B.F. Skinner.

Οι συμπεριφορικές τεχνικές της κλινικής δεν στοχεύουν κατ’ ανάγκη στο να βοηθήσουν τους ασθενείς να κατανοήσουν τα συναισθήματα ή τα βαθύτερα κίνητρα της συμπεριφοράς τους, αλλά εστιάζουν σε αυτό που κάνει ο ασθενής. Κατά αυτόν τον τρόπο υπάρχει η άποψη ότι η αλλαγή στη συμπεριφορά του ασθενούς μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο εκείνος σκέπτεται και αισθάνεται και ότι η διόρθωση της παθολογικής συμπεριφοράς μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική από τη διόρθωση των παθολογικών συναισθημάτων. Το ρητό που διέπει την προσέγγιση αυτή είναι: «Άλλαξε τη συμπεριφορά και τα συναισθήματα θα ακολουθήσουν».

Οι θεραπείες συμπεριφοράς είναι ιδιαιτέρως χρήσιμες για διαταραχές που συνδέονται με παθολογικά πρότυπα συμπεριφοράς που χρήζουν διόρθωσης. Σε αυτές τις διαταραχές περιλαμβάνονται η κατάχρηση αλκοόλ και άλλων ουσιών, οι αγχώδεις διαταραχές, οι φοβίες και η ιδεοψυχαναγκαστική-καταναγκαστική διαταραχή. Βέβαια, η συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να καταστεί ωφέλιμη στη διαχείριση ενός ευρέος φάσματος ασθενών, όπως οι ασθενείς με άνοιες, ψυχώσεις, διαταραχές προσαρμογής και διαταραχές προσωπικότητας.

Ατομικές ψυχοθεραπείες

Ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία

Στο πλαίσιο της νοσηλείας των ασθενών καθώς και του follow up, μία από τις μεθόδους που υιοθετείται στην κλινική είναι η ατομική ψυχοθεραπεία ψυχοδυναμικής κατεύθυνσης. Η ψυχοδυναμική θεραπεία χρησιμοποιείται για τη θεραπεία ασθενών με μια ποικιλία συμπτωμάτων, όπως διαταραχές προσωπικότητας, σωματόμορφες διαταραχές, αγχώδεις διαταραχές και ήπια κατάθλιψη.

Ο θεραπευτής προσπαθεί να βοηθήσει τον ασθενή με μία στάση ουδετερότητας αλλά και ενσυναίσθησης παράλληλα. Ο ασθενής ενθαρρύνεται να ανασκοπήσει τις πρώιμες σχέσεις με τους γονείς του και τους σημαντικούς άλλους, αλλά μπορεί να εστιάζει και στο «εδώ και τώρα». Ο στόχος της θεραπείας συνοψίζεται στη σταδιακή εξοικείωση του ασθενή με τις άμυνες που ενεργοποιούνται στην καθημερινή του ζωή καθώς και στην αποδοχή των συναισθημάτων που βιώνει ο ίδιος αφενός και αφετέρου στην αντιμετώπιση των καθημερινών δυσκολιών και την εύρεση τρόπων αντιμετώπισης αυτών.

Ομαδική ψυχοθεραπεία

Η ομαδική ψυχοθεραπεία παρέχει στους ασθενείς ένα κοινωνικό περιβάλλον ή ακόμα και ένα υποκατάστατο ομάδας φίλων που θα τους βοηθήσουν να μάθουν νέους και εποικοδομητικούς τρόπους να αλληλεπιδρούν με τους άλλους σε ένα ελεγχόμενο και υποστηρικτικό περιβάλλον.

Στην κλινική εφαρμόζονται προγράμματα ομαδικής θεραπείας. Οι ομάδες συντονίζονται κατά κανόνα από έναν ιατρό, έναν νοσηλευτή, έναν κοινωνικό λειτουργό ή από συνδυασμούς τους. Οι ομάδες αυτές παρέχουν στους ασθενείς τον χώρο και το βήμα για να μοιραστούν τα προβλήματά τους, να εξαλείψουν την αίσθηση της απομόνωσης και μοναξιάς, να μπορέσουν να μάθουν νέες τεχνικές διαχείρισης των προβλημάτων τους με τη βοήθεια είτε των άλλων ασθενών είτε του συντονιστή και να παρέχουν υποστήριξη, έμπνευση και ελπίδα. Τέτοιες ομάδες μπορούν επίσης να βοηθήσουν τους ασθενείς να βελτιώσουν τις διαπροσωπικές και κοινωνικές τους δεξιότητες. Για παράδειγμα, ασθενείς με σχιζοφρένεια ή άλλες ψυχώσεις μπορεί να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους στο πώς σχετίζονται με τους άλλους.

Οι ασθενείς κατά κανόνα επιλέγονται με προσοχή πριν γίνουν δεκτοί σε μια ψυχοθεραπευτική ομάδα για να διασφαλιστεί ότι θα είναι σε θέση να συμμετάσχουν αποτελεσματικά.

Εκπαίδευση σε κοινωνικές δεξιότητες

Η κλινική εστιάζει στην εκπαίδευση σε κοινωνικές δεξιότητες καθώς είναι μια ειδική μορφή ψυχοθεραπείας που προωθεί πρωταρχικά την ανάπτυξη ικανοτήτων σύναψης σχέσεων με τους άλλους και διαχείρισης των απαιτήσεων της καθημερινής ζωής. Χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο στους ασθενείς με βαριές ψυχικές παθήσεις, όπως η σχιζοφρένεια, που συχνά συνοδεύονται από αξιοσημείωτη έκπτωση στις κοινωνικές δεξιότητες.

Η εκπαίδευση σε κοινωνικές δεξιότητες κατά κανόνα διενεργείται από νοσηλευτές, κοινωνικούς λειτουργούς ή ψυχολόγους. Μπορεί να εφαρμοστεί σε ατομικό επίπεδο, αλλά συνηθέστερα συνοδεύεται από κάποιας μορφής και έκτασης ομαδική θεραπεία. Οι τεχνικές εκπαίδευσης σε κοινωνικές δεξιότητες είναι κατά κύριο λόγο συμπεριφορικές. Προσδιορίζονται συγκεκριμένα προβλήματα και η θεραπεία απευθύνεται σε αυτά με έναν τρόπο που τα ενσωματώνει όλα σταδιακά. Ασθενείς με βαριά αναπηρία μπορεί να χρειάζονται βοήθεια αρχικά για την ατομική τους περιποίηση και υγιεινή. Μπορεί να χρειάζονται ενθάρρυνση προκειμένου να μάθουν να ξυρίζονται ή να κάνουν μπάνιο καθημερινά, να διατηρούν τα ρούχα τους καθαρά και να έχουν τακτικά και ισορροπημένα γεύματα. Μπορεί να χρειάζονται επίσης βοήθεια για να μάθουν πώς να προσεγγίζουν άλλους ανθρώπους και να συζητούν μαζί τους με αρμόζοντα τρόπο.